Улаан махны хэтэрсэн хэрэглээ хорт хавдрын эрсдэлд хүргэдэг.
Махыг бид яагаад хэрэглэдэг вэ? Ингэж хүмүүсээс асуухад энергиэ нөхөх гэж, цадах гэж, булчингаа нэмэгдүүлэх гэж гэхчлэн хариулдаг. Мах нь хүний биед энерги үүсгэх үүргээр орох ёсгүй, харин хүний биед нийлэгждэггүй 19 төрлийн үл орлогдох аминхүчлүүдийг махны уургаас шууд авахын тулд хэрэглэдэг.
ХЭР ИХ ХЭРЭГЛЭХ ЁСТОЙ ВЭ?
Насанд хүрсэн хүн өдөрт 6 нэгж уураг хэрэглэх хэрэгтэй байдаг. 40 гр мах, 1 ширхэг өндөг, 80 гр ургамлын уураг болон сүүний уургийн бүтээгдэхүүнүүд тус бүр 1 нэгж хэмээн тооцогдох бөгөөд өглөөдөө 2 өндөг шараад идчихлээ гэхэд л 2 нэгж уургаа авчихна гэсэн үг. Энэ мэтчилэн уургийн хэрэглээг өөр өөр эх үүсвэрээс хольж авах шаардлагатай.
МАНАЙХНЫ ХЭРЭГЛЭЭ
Өглөө махан хоол, өдөр махан хоол, орой махан хоол. Дээр нь өндөг дүпү нь орчихдог. Сүү, цагаан идээний хэрэглээ нийслэл хотод бол маш бага.
ЯАГААД ХАВДРЫН ЭРСДЭЛД ХҮРГЭДЭГ ВЭ?
Мах нь азот агуулсан аминхүчлүүд агуулдаг. Түүхий болон чанах, шарах гэх мэт боловсруулалтын явцад нитрозо нэгдлүүд, гетероцагаригт нэгдлүүд, полицагаригт нэгдлүүдийн хэмжээ өсч байдаг. Энэ нь хорт хавдрын эрсдлийг нэмэгдүүлдэг. Бүүр хорт хавдар үүсгэгч мөн хэмээсэн ангилалд бичигддэг.
ХЭН ТОДОРХОЙЛОВ?
International Agency for Research on Cancer буюу товчлосноор IARC- Олон улсын хавдар судлалын агентлаг гэж байдаг. Энэ байгууллага хавдрын эрсдлүүдийг судладаг бөгөөд бүтээгдэхүүнүүдийг 1; 2; 3 бүлэгт хуваадаг.
1-р бүлэг. Энэ бүлэгт хавдар үүсгэгч мөн гэж ангилагдсан бүтээгдэхүүнүүдийг оруулдаг.
2-р бүлэг. Хавдар үүсгэдэг байх магадлалтай буюу судалгааны шатанд явж байгаа бүтээгдэхүүнүүдийг оруулдаг.
3-р бүлэг. Хавдар үүсгэдэггүй нь нотлогдсон бүтээгдэхүүнүүд
МАХ ХААНА ОРОХ ВЭ?
Улаан мах, чанасан, шарсан, утсан махны хэтэрсэн хэрэглээ 1-р бүлэгт ордог. Дахиад тодруулж хэлбэл “Хорт хавдар үүсгэгч мөн” хэмээн ангилагддаг. Дараах холбоосоор дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон бүх листийг харж болно.
https://www.iarc.who.int/wp-content/uploads/2018/07/pr240_E.pdf
ДҮГНЭЕ
Бид газрын хол байгаа солонгосчууд шиг солонгос хоол ихээр иддэггүй. Тэдний хавдрын шалтгаан халуун ногоонд биш давсны хэрэглээнд байдаг. Эмнэлгийн салбар хөгжсөн учир хавдраар тэргүүлдэг ч үхлээр тэргүүлдэггүй.
Харин бидний махны хэрэглээ ямар билээ. Асуудлаа оновчтойгоор харахгүйгээр бусдаас буруутныг хайдаг хандлага бол энэхүү солонгос хоолны мэтгэлцээн дээр харагдаж байна шүү!!!
Солонгос хоол хорт хавдар үүсгэнэ гээд лавшаа, цуйван, хорхог боодгоо шүтээд байх нь өнгөцхөн дүгнэлт хийхэд хүргэдэг. Харин ч тэд хоолныхоо хажуугаар панчаан яагаад заавал хэрэглээд байна, яагаад боловсруулаагүй ногоо жимс хэрэглээд байна, яагаад халуун ногоогоо тосонд шарж улайлгаад байна гэдгийг мэдэж, маш сайн суралцах ёстой.
Сурдаггүй юм аа гэхэд иддэгийг нь биш, хийдгээс нь хуулах ёстой.
Хүнсний Инженер Оюунгэрэлийн ГАЛ-ОЧИР