Cүүдэр шиг, фото аппарат, гэрэл зураг гэгч хүний амьдралд гарч ирснээр бид өнгөрснөө мэддэг болсон. Хүмүүс бид даанч хожуу гэрэл зургийг “эзэмшсэн” гэдэг. Дор хаяж 100 жилээр урагшлуулсан бол хүн төрөлхтний туулж өнгөрүүлсэн зам мөр, амьдрал хэрхэн буух байсан нь сонирхолтой. Ингээд бид уншигчдадаа тэр бүр хүмүүсийн сонорт хүрээд байдаггүй Монголын ховор зургуудыг хүргэж байна. Эдгээр зургийн заримыг Оросын гэрэл зурагчин Николай Аполлонович Чарушин (1851/1852—1937) Григорий Николаевич Потанин (1835— 1920)-ий Монголд хийсэн судалгааны бүрэлдхүүнд багтан ирэхдээ 1880-1900 оны хооронд авсан бөгөөд ихэнх нь барууны орнуудын гэрэл зургийн сан хөмрөгт хадгалагдаж байсан болно.
