Баян-Өлзий аймагтай хил залгаа Увс, Ховд аймгийн сумдуудын малчин ардууд сүүлийн хэдэн жил “үгээ хэлж байна”.
Учир нь монголчууд эрт дээр үеэс талийгаачдыг хүндэтгэх үүднээс тэднийг оршуулсан оршуулгын газраас цэрвэж ирсэн ард түмэн. Үүнийг далимдуулж казак түмэн монгол малчдын бэлчээрийн газар, өвөлжөө, зуслангийн газар гээд хаа дуртай газраа оршуулгаа хийдэг болсон гэнэ.
Энэ талаар Ховд аймгийн Дөргөн сумын малчин О.Бат-Очир ярихдаа “Хоёр жилийн өмнөөс өвөлжөөндөө бууж чадахаа больсон. Манай өвөлжөө зуслангаасаа 15 км-ийн зайд байдаг. Гэтэл тэр намар өвлийнхөө бэлтгэлийг хангахаар зуслангаасаа очтол баахан том том шавар бунхан барьсан байсан. Ийм асуудал манай сумын малчдад тохиолдсоор байгаа. Сумын удирдлагууд аймаг орон нутагт хандаж, албан бичиг явуулсан л гэдэг. Гэвч ямар ч арга хэмжээ авагдаагүй” гэв.
Ерөнхийдөө орон нутагт оршуулгын дэг ёс эртнийхээрээ үйлчилдэг ч, наана нь амьдарч буй хүмүүсийн эрх илүүтэй зөрчигддөг гэлтэй. Аймаг, сумдынх нь ИТХ-аар оршуулга хийх газрын хэмжээ, дамжаа байршлыг нь тогтоож өгдөг ч, тус журам нь Баян-Өлгийн казак түмэнд үйлчилдэггүй бололтой.
Исламын шашинтнууд талийгаачийг давхар давхар гэр барьж, шавар хашаагаар хүрээлэх нь зэрлэг амьтан, махчин шувууд шарилыг идүүлэхээс сэргийлж буй хэрэг аж.
Ямартаа ч, монголчуудыг “үргээн” дайжуулж, байгаль орчинд олон жилийн хохирол учруулахуйц энэхүү оршуулгын зан үйлийг орчин цагт нийцүүлэн, хэн хэнийнхээ эрхэнд бас өмчинд халдахгүй байх хууль зүйн зохицуулалт хийхийг учир мэдэх албаны хүмүүсээсээ хүсч байна.